Từ "dặm" trong tiếng Việt có nghĩa chính là một đơn vị đo khoảng cách, tương đương với khoảng gần 500 mét. Đây là một đơn vị cũ, được sử dụng trong nhiều văn bản văn học cũng như trong giao tiếp thông thường.
1. Các nghĩa của "dặm": - Đơn vị đo lường: "Dặm" thường được sử dụng để chỉ khoảng cách, ví dụ như trong câu: "Từ nhà tôi đến trường học có khoảng 2 dặm." (tức là khoảng 1 km). - Đường đi: Trong một số ngữ cảnh, "dặm" cũng có thể được hiểu là hành trình hoặc con đường mà ai đó phải đi qua, ví dụ: "Bóng chiều đã ngả, dặm về còn xa." (ý chỉ rằng còn nhiều đoạn đường phía trước).
2. Ví dụ sử dụng: - Sử dụng trong đo lường: "Chúng ta đã đi được gần 5 dặm rồi, còn khoảng 3 dặm nữa mới tới đích." - Sử dụng trong văn học: "Muôn dặm đường xa, biết đến đâu." (trong bài thơ của Tố Hữu, thể hiện sự rộng lớn của hành trình và cuộc sống).
3. Các biến thể và từ gần giống: - Từ "dặm" còn có thể đi kèm với các từ khác để tạo thành cụm từ như "dặm trường" (đường dài, hành trình xa). - Một từ gần nghĩa là "km" (kilomet), nhưng "km" là đơn vị hiện đại hơn, thường được sử dụng trong giao tiếp hàng ngày.
4. Từ đồng nghĩa và liên quan: - Từ đồng nghĩa gần gũi có thể là "đoạn đường" hay "hành trình". - Các từ liên quan có thể là "đường" (chỉ con đường mà ta đi) và "cự ly" (khoảng cách giữa hai điểm).
5. Cách sử dụng nâng cao: - Trong văn chương, "dặm" có thể được sử dụng để thể hiện nỗi lòng, tâm tư của nhân vật, như trong câu thơ: "Ngàn dặm chơi vơi" (ca nam bình), diễn tả sự cô đơn, lạc lõng trong một hành trình dài.